بدنسازی طبیعی

آیا شیوه تمرین بدنسازان طبیعی باید متفاوت باشد؟

سایز و کات فوق العاده بدنسازان و فیتنس کاران حرفه ای آنقدر برای ورزشکاران معمولی جذاب است که بسیاری از آنها حاضرند چشم بسته از این قهرمانان پیروی کنند. امروزه، این بدنسازان عمدتا جوان می توانند خیلی سریع از طریق شبکه های اجتماعی به حلقه هواداران ورزشکار محبوب خود پیوسته و شروع به اجرای برنامه های تمرینی و غذایی او کنند. مجلات بدنسازی هم مملو از مقالاتی هستند که سبک تمرین حرفه ای ها را ترویج می کنند، در حالی که حرفی از دیگر جنبه های زندگی آنها به میان نمی آورند.

اما، آیا بدنسازان طبیعی می توانند مانند حرفه ای ها تمرین کنند؟ و حتی با فرض اینکه توان این کار را داشته باشند، آیا نتیجه مطلوبی از آن خواهند گرفت؟ پیش از پرداختن به این پرسش جنجالی، بهتر است اول واژه های «طبیعی»، «غیر طبیعی» و «حرفه ای» را تعریف کنیم. در اینجا، وقتی از اصطلاح بدنساز طبیعی استفاده می کنیم، منظور افرادی هستند که از دارو های غیر مجاز و جزو لیست ممنوعه دوپینگ (استروئید های آنابولیک، دارو های مدر، هورمون های پپتیدی مانند هورمون های رشد و انسولین، کلن بوترول و …) استفاده نمی کنند. 

لازم به ذکر است که مصرف کنندگان مکمل های غذایی همچنان در دسته بدنسازان طبیعی قرار می گیرند. در مقابل، بدنسازان غیر طبیعی (یا استروئیدی!)، به طور دوره ای یا حتی مداوم از انواع دارو های غیر مجاز استفاده می کنند. ورزشکاران حرفه ای رده بالا عمدتا در همین گروه دوم (بدنسازان غیر طبیعی) قرار می گیرند، چون تقریبا هیچ فردی به شکل طبیعی نمی تواند به آن سطح از حجم و کیفیت عضلانی برسد.

 

توجه: غرض از این تقسیم بندی به هیچ وجه قضاوت در مورد مصرف کنندگان استروئید و یا سرزنش کردن آنها نیست، بلکه ترسیم یک چارچوب منطقی برای بررسی تفاوت های احتمالی در شیوه تمرین این دو گروه است.

دیدگاه های رایج

حالا برگردیم به همان بحث اصلی؛ آیا بدنسازان طبیعی می توانند مانند حرفه ای ها و دیگر بدنسازان غیر طبیعی تمرین کنند؟ هنگامی که این پرسش را مطرح می کنیم، با دو دیدگاه متفاوت مواجه می شویم: 

 

  •  برخی عقیده دارند که افراد عادی و به اصطلاح «غیر استروئیدی» باید حجم تمرین بیشتری را نسبت به حرفه ای ها اجرا کنند، چون مانند حرفه ای ها از ژنتیک مساعد و کمک های دارویی برخوردار نیستند و برای تحریک عضلات به رشد باید بیشتر و سخت تر تلاش کنند.
 
  • برخی دیگر پا فشاری می کنند که حجم تمرین بدنسازان طبیعی باید بسیار کمتر باشد؛ حرفه ای ها به واسطه ژنتیک مطلوب و کمک گرفتن از دارو ها می توانند حجم بیشتری از تمرین را بدون آسیب دیدگی و یا تمرین زدگی تحمل کنند، در حالی که بدنسازان طبیعی در صورت اجرای همان مقدار تمرین در نهایت دچار آسیب شده و یا تمرین زده می شوند.

به طور خلاصه، دیدگاه دوم منطقی تر است: بدنسازان طبیعی، به ویژه اکثریت جامعه که مسئولیت های شغلی، تحصیلی و یا خانوادگی را هم به عهده دارند، به هیچ وجه نباید حجم تمرین معادل حرفه ای ها را اجرا کنند، هر چند شدت تمرینی آنها (با در نظر گرفتن برخی ملاحظات) می توانند مثل حرفه ای ها بالا باشند. در ادامه، جنبه های مختلف تفاوت های تمرینی بین دو گروه بدنسازان طبیعی و غیر طبیعی را در قالب چندین پرسش و پاسخ بررسی خواهیم کرد: 

بدنسازی طبیعی

نکته

اگر از ژنتیک مطلوب برای قهرمانی برخوردار نیستند و علاقه ای هم به مصرف دارو های استروئید ندارید، به هیچ وجه خودتان را با حرفه ای ها مقایسه نکرده و برنامه های تمرینی آنها را هم کپی نکنید؛ بهترین رویکرد در بدنسازی و فیتنس این است که خودتان را فقط با خودتان مقایسه کنید، چون هر بدنی ویژگی ها و شرایط خاص خود را دارد!

چه کسی باید با دفعات بیشتری روی عضلاتش تمرین کند؟

پاسخ: بدنساز طبیعی

بدنسازان استروئیدی معمولا با هفته ای یک بار تمرین روی هر گروه عضلانی پیشرفت خوبی دارند، اما این موضوع در مورد طبیعی ها چندان صادق نیست. یکی از دلایل اصلی این تفاوت، همان بحث داغ سنتز پروتئین است. سنتز یا ساخت پروتئین در واقع کلید تحریک رشد عضلات محسوب می شود، فرآیندی که طی آن بدن شما از آمینواسید ها برای ساخت بافت جدید استفاده می کند. اگر رشد عضلانی بیشتری می خواهید، پس باید سنتز پروتئین را به میزان بیشتری تحریک کرده و آن را برای مدتی طولانی تری در سطوح بالا حفظ کنید.

پس از یک جلسه تمرین، سنتز پروتئین در عضلات تمرین کرده حداکثر به مدت 48 ساعت در سطوح بالا حفظ می شود و پس از آن به سطح پایه باز می گردد. بنابراین، هنگامی که عضله را هفته ای یک بار تمرین می دهید، عضله را صرفا به مدت دو روز در شرایط ترمیم و بازسازی نگه داشته و در مقابل، هفته ای پنج روز به حال خود رها می کنید. 

توجه به این مسئله برای بدنسازان طبیعی بسیار مهم است، چون افزایش سنتز پروتئین در این گروه ورزشکاران صرفا از طریق تمرین میسر می شود. هر چند که غذا خوردن هم موجب افزایش سنتز پروتئین می شود، اما سطح آن کمتر است و به علاوه از الگوی سیستمیک پیروی می کند (در کل بدن اتفاق می افتد، نه یک عضله به خصوص ). 

در مقابل، بدنسازان غیر طبیعی برای افزایش سنتز پروتئین از دارو ها کمک می گیرند. مصرف استروئید ها موجب می شود تا سنتز پروتئین در تمام ساعات شبانه روز در سطوح بالایی حفظ می شود. هر چند که این گروه ورزشکاران با اجرای جلسات تمرینی هم موجب بالاتر رفتن سطوح سنتز پروتئین می شوند، اما اجباری برای افزایش دفعات تمرین ندارند، چون میزان کلی سنتز پروتئین آنها بی وقفه در سطوح بالا حفظ می شود! 

چه کسی باید هوازی بیشتری اجرا کند؟

پاسخ: بدنساز استروئیدی

بیایید فرض کنیم که شما در حال مصرف استروئید، کلن بوترول، هورمون رشد و یا دیگر پپتید ها هستید. بسیار خوب، شما حق انتخاب دارید، اما همچنین باید توجه خاصی را به اقدامات پیشگیرانه و فاکتور های کاهش دهنده عوارض جانبی معطوف کنید. دو مورد از مهم ترین اقداماتی که می توانید انجام دهید، کنترل فشار خون و کنترل سطح لیپید های خون یا همان کلسترول است.

در این زمینه، تمرین هوازی یکی از مهم ترین فاکتور هایی است که می توانید سلامت شما را برای مدت طولانی تری حفظ کند. تمرین هوازی تداومی کم شدت، تاثیر مطلوبی در بهبود سلامت عروقی و کاهش فشار خون دارد، در حالی که تمرینات اینتروال می توانند به بهبود عملکرد قلب کمک کنند. 

البته، لازم نیست حجم زیادی از تمرینات هوازی را اجرا کنید؛ شما می توانید 20 دقیقه تمرین هوازی تداومی (با ضربان قلب حدود 110 تا 115 ضربه در دقیقه) را در پایان برخی جلسات تمرین اجرا کنید، یا اینکه چند بار در هفته به پیاده روی نسبتا طولانی بروید و در کنار آن، هفته ای یک جلسه تمرین اینتروال را هم اجرا نمایید.

چه کسی باید حجم تمرینش را محدود کند؟

پاسخ: بدنساز طبیعی

بسیاری از بدنسازان (چه طبیعی و چه استروئیدی) تصور می کنند که هر چه تمرین بیشتر باشد، رشد عضلات هم بیشتر خواهد بود. هر چند که این ذهنیت تا حدودی برای بدنسازان استروئیدی جواب می دهد، اما مسلما بدنسازان طبیعی را به بن بست می رساند. می پرسد چرا؟ دلایل آشکاری وجود دارند:

  • حجم تمرین و دفعات تمرین با هم رابطه عکس دارند. به زبان ساده، هر چه دفعات تمرین یک عضله بیشتر باشد، حجم هر جلسه از تمرین آن عضله باید کمتر باشد از آنجا که بدنسازان طبیعی باید عضلاتشان را با دفعات بیشتری تحت فشار بگذارند، پس باید حجم تمرین کمتری را هم در هر جلسه اجرا کنند.
  • بدنسازان طبیعی بیشتر مستعد تمرین زدگی هستند. اجرای تمرینات بسیار شدید و پر حجم می تواند سطح هورمون کورتیزول را افزایش دهد. افزایش کورتیزول هم به نوبه خود میزان تجزیه پروتئین را افزایش داده و در مقابل، میزان سنتز پروتئین و جذب مواد مغذی توسط عضلات را کاهش می دهد. از آنجا که رشد عضلانی به تفاوت بین سنتز و تجزیه پروتئین بستگی دارد، افزایش بیش از حد کورتیزول به روشنی به فرآیند رشد لطمه خواهد زد. 

برای بدنسازان طبیعی، کورتیزول بزرگترین دشمن رشد عضلات محسوب می شود، چون علاوه بر تجزیه پروتئین کاهش اثر تستوسترون در بدن هم می شود. در واقع، یک ارتباط معکوس بین تستوسترون و کورتیزول در بدن وجود دارد، به این شکل که اگر یکی از آنها افزایش یابد، دیگری کاهش خواهد یافت و بر عکس.

بدنسازی طبیعی 2

نکته

انتخاب حرکات یکی از متغیر های اصلی در طراحی تمرین محسوب می شود. این فاکتور به ویژه برای بدنسازان طبیعی از اهمیت بیشتری برخوردار است، چون این ورزشکاران باید بهترین تحریک ممکن را با کمترین تعداد حرکات در عضلاتشان ایجاد کنند؛ در واقع، تمرین آنها باید گلچینی از بهترین حرکات ممکن باشد.

چه کسی باید با شدت بیشتری تمرین کند؟

پاسخ: بدنساز طبیعی

بدنسازان طبیعی اگر خواهان حداکثر رشد عضلانی باشند، باید ست های اصلیشان را با تلاش بیشتری اجرا کنند. همانطور که گفتیم، این گروه از ورزشکاران بهتر است از اجرای جلسات تمرینی پر حجم خودداری کنند. اما، اگر شما نتوانید برای خسته کردن تارهای عضلانی از حجم زیاد تمرین استفاده کنید، باید از راه دیگری به فکر ایجاد تحریک حداکثری باشید؛ پس می توانید تک تک ست های اصلی تمرین را با فشار بالاتری اجرا کنید.

البته، هر قدر که شدت اجرای ست ها را بالا ببرید، به همان میزان باید از تعداد ست های اجرا شده برای هر حرکت بکاهید. نمونه بارز این مسئله هم همان سیستم تمرین پر شدت (HIT) است که برای هر حرکت، فقط اجرای یک ست تا ناتوانی کامل را توصیه می کند. 

اما، شدت تمرین برای بدنسازان استروئیدی باید چطور باشد؟ هر چند که این گروه از بدنسازان هم باید نهایت تلاششان را برای اجرای اصل اضافه بار پیشرونده در حرکات اصلی به کار بگیرند، اما بهتر است کمی محتاط تر باشند و از دامنه تکرار های نسبتا بالاتری استفاده کنند (برای نمونه، 8-6 تکرار به جای 5-3 تکرار)؛ دلیل این توصیه این است که مصرف استروئید های آنابولیک موجب رشد سریع تر عضلات نسبت به تاندون ها می شود و خطر بروز آسیب دیدگی در نتیجه استفاده از وزنه های سنگین را افزایش می دهد. 

چه کسی باید دقت بیشتری در انتخاب حرکات داشته باشد؟

پاسخ: بدنساز طبیعی

این نکته را به خوبی می توانید در راستای کاهش حجم تمرین (که پیش تر به آن اشاره شد) به کار ببندید. بدنسازان باهوش عمدتا از توجه به جزئیات خودداری کرده و تمرینشان را با تمرکز بر موثر ترین حرکات اجرا می کنند. هنگامی که طبیعی تمرین می کنید و فقط قادر به اجرای حجم محدودی از تمرین در هر جلسه هستید، باید حرکات را با دقت انتخاب کنید تا بتوانید بیشترین سود را از سرمایه گذاریتان ببرید. 

برای نمونه، اجرای شش ست از حرکات جلو بازو با دمبل نمی تواند سرمایه گذاری خوبی باشد؛ منظور این نیست که اصلا نباید جلو بازو بزنید، بلکه بهتر است از زوائد بکاهید و تلاشتان را صرف اجرای حرکات پربازده تر کنید. هر چند که برخی از حرکات هم واقعا بی ارزش هستند، اما در اینجا بیشتر بحث اولویت دهی در میان است. بنابراین، از افزایش بی مورد حجم تمرین (مثلا اجرای دو نسخه متفاوت از یک حرکت یکسان) خودداری کنید تا بتوانید در عین کوتاه نگه داشتن زمان تمرین، عضلاتتان را به بهترین شکل ممکن تحریک نمایید.

حرف آخر

بحث تفاوت در تمرین بدنسازان طبیعی و استروئیدی همواره داغ بوده است، چون علاوه بر مصرف دارو، فاکتور های دیگری هم در این قضیه دخیل هستند. «چند ست بزنم؟» سوالی است که مربیان بدنسازی هر روز با آن سر و کار دارند. افراد توقع دارند که شما فرمول دقیقی برای محاسبه تعداد تکرار ها، تعداد ست ها و حجم کلی تمرین را در اختیار آنها بگذارید، در حالی که چنین چیزی وجود ندارد. البته می توان یک سری رهنمون های کلی را ترسیم کرد، ولی مسلما برای همه موثر و مطلوب نخواهد بود.

در مورد تفاوت حجم تمرین برای بدنسازان طبیعی و استروئیدی می توان گفت که مسلما جلسات تمرین 40 دقیقه ای با جلسات حرفه ای 90 دقیقه ای تفاوت دارند، اما بر خلاف تصور رایج ، اینطور نیست که بدن پس از گذشتن دقیقا 45 دقیقه از شروع تمرین، کلید کاتابولیسم را روشن کند و به طور کامل در مسیر عضله سوزی قرار بگیرد؛ این یک برداشت کاملا ساده انگارانه از سازو کارهای فیزیولوژیکی بدن محسوب می شود که متاسفانه از زبان بسیاری از ورزشکاران شنیده می شود.

بطور کلی، برای بخش وسیعی از بدنسازان طبیعی که مشغله های خاص خود را داشته و از بهبود ریکاوری ناشی از مصرف استروئید بهرمند نیستند، جلسات تمرین نباید بیش از حد طولانی و پر حجم باشند؛ البته، شدت تمرین باید همچنان در سطح بالایی حفظ شود تا عضلات از تحریک کافی برای رشد برخوردار گردند.

همچنین، بدنسازان طبیعی هم می توانند با هفته ای یک بار تمرین روی هر عضله به رشد عضلانی دست پیدا کنند، اما افزایش دفعات تمرین می تواند نتایج بهتری را عایدشان کند. با این حال، پیش از اینکه دفعات تمرین را ناگهان به هفته ای دو یا سه بار برای هر عضله افزایش دهید، حتما به تفاوت های فردی و توانایی های بدنتان هم توجه کنید .

error: Content is protected !!