بهترین حرکات شکم

آیا دراز و نشست منسوخ شده است؟

در اواخر سال 2015 میلادی، مقاله ای در «دیلی میل» منتشر شده بود مبنی بر اینکه ارتش ایالات متحده قصد دارد به تدریج حرکت دراز و نشست را از آزمون جسمانی و همین طور از برنامه های تمرینی اش حذف کند. مربیان و مشاوران نظامی در ایالات متحده اکنون عقیده دارند که دراز و نشست می تواند خطرناک باشد، چون فشار ببش از حدی را به ستون مهره ها وارد می کند. 

آنها توصیه می کنند که مردان و زنان باید به جای این حرکت از پلانک (پلنک) استفاده کنند _ یک حرکت ایزومتریک که در موقعیتی شبیه به بخش فوقانی حرکت شنا اجرا می گردد. جالب است که سازمان نیروهای مسلح کانادا قبلا نسبت به حذف دراز و نشست اقدام کرده است و سربازان در حال حاضر به جای دراز و نشست، کیسه های شنی 20 کیلوگرمی را جابه جا می کنند.

دراز و نشست در مقابل کرانچ

برای مدت های طولانی، دراز و نشست به عنوان سلطان حرکات در زمینه سنجش و بهبود قدرت شکم شناخته می شد، بماند که در زمینه کاهش سایز کمر و ساختن شکم «شش تکه» هم یکه تاز بود. پس از آن، کرانچ از راه رسید و به تدریج به سلطنت دراز و نشست به عنوان «بهترین حرکت شکم» پایان داد. ما هم به عنوان مربی یاد گرفتیم که کرانچ می تواند انقباض متمرکزتری را در عضله راست شکمی ایجاد کند، در حالی که دراز و نشست با اعمال فشار بیش از حد به عضلات فلکسور (خم کننده) ران همراه است. 

عضلات فلکسور ران همان دو عضله سوئز و خاصره ای هستند که هنگامی که به پشت دراز کشیده ایم و پاها ثابت شده اند (مانند حرکت دراز و نشست)، با انقباض خود بالاتنه را به سمت روی ران ها می کشند؛ به دلیل انقباض و خستگی همین عضلات است که در پایان یک ست از حرکت دراز و نشست، درد و سوزش را در ناحیه بیخ ران حس می کنیم. انتقال از دراز و نشست به کرانچ، انتقال مثبتی بود، اما آیا کافی هم بود؟ اصلا آیا تمرین دادن عضلات مرکزی باید الزاما با حرکت دادن بدن همراه باشد؟ اینجا بود که پلانک وارد صحنه شد.

بهترین حرکات شکم _کرانچ

از آنجا که حرکت کرانچ بدون نگه داشتن پاها توسط یار تمرینی و یا قلاب کردن پاها به پشت غلتک های میز شکم انجام می شود و دامنه حرکتی ایمن تری هم دارد، طبیعتا می تواند انقباض متمرکزتری را در مجموعه عضلات شکم ایجاد کند؛ در مقابل، دراز و نشست با اعمال فشار بیش از حد به فلکسور های ران همراه است.

پلانک

پلانک جدید ترین رویکردی است که در زمینه بهبود قدرت نه تنها در عضله شکم، بلکه در کل عضلات مرکزی مطرح شده است. پلانک یک حرکت ایزومتریک است، بدین مفهوم که انقباض عضله بدون هیچ گونه حرکت واقعی بدن یا طویل شدن عضلات صورت می گیرد. پلانک ایزومتریک با هدف افزایش قدرت و بهبود استقامت و ثبات در عضلات شکم مورد استفاده قرار می گیرد، ضمن اینکه عضلات مایل شکمی، سرینی (باسن) و همسترینگ (پشت ران) را نیز درگیر می کند. در واقع، اجرای پلانک تا حدودی روی شانه ها و بازو ها هم فشار می آورد.

نسخه های مختلفی از حرکت پلانک وجود دارد، اما پایه ای ترین شکل اجرای آن همان است که دست ها، ساعد ها و آرنج ها روی زمین قرار می گیرند، نوک پنجه های پا روی زمین ثابت می شوند و باسن در یک خط در امتداد بالاتنه، بالا نگه داشته می شود. به عبارت دیگر، کل بدن شما درست مثل یک تکه الوار، صاف قرار می گیرد (معنی کلمه پلانک نیز همین «تخته» یا «الوار» است).

هر ست از حرکت پلانک معمولا برای یک مدت زمان مشخص (مثلا 30 تا 60 ثانیه) ادامه می یابد، یا اینکه در قالب فواصل زمانی کوتاه تر اما با استراحت های کوتاه چند ثانیه ای اجرا می شود، مثلا 20 ثانیه نگه داشتن و 5 ثانیه استراحت.

چرا پلانک این قدر خوب است؟

ارتش ایالات متحده در حال تغییر رویکرد به سمت پلانک است، چون آنها هم متوجه موردی شده اند که بسیاری از مربی ها از قبل می دانستند:

پلانک از هر نظر و در هر شرایطی دراز و نشست را شکست می دهد. 

هم در باشگاه و هم در آزمایشگاه های پژوهشی اثبات شده است که پلانک، موثرترین ابزار برای دستیابی به اهداف زیر است:

  • به کار گیری و فعال سازی عضلات شکم و تنه 
  • بهبود وضعیت بدن (ایستادن و نشستن) از طریق کمک به صاف نگه داشتن ستون مهرها
  • بهبود هم راستایی ستون مهره ها

 

به نظر دکتر گلن رایت، دانشیار علوم حرکتی در دانشگاه ویسکانسین، پلانک عضلات شکم را دقیقا به همان شکلی تحت فشار می گذارد که برای آن طراحی شده اند، یعنی به شکل ایزومتریک. او همچنین می گوید: بسیاری از مربیان تمرین قدرتی متوجه شده اند که عملکرد اصلی عضلات شکم، متوقف کردن است، نه آغاز حرکت. پلانک هم دقیقا بر اساس همین وظیفه عضلات شکم طراحی شده است، یعنی مقابله با حرکت در ستون مهره ها (مانند وقتی که در برابر حمله حریف مقاومت می کنید) و تقویت کمر.

بسیاری از شما ممکن است با خودتان فکر کنید که «پلانک خیلی کسل کننده و یکنواخت است»، اگر تابه حال این حرکت را اجرا نکرده باشید، احتمالا تصور می کنید که اجرای آن هم باید راحت باشد. در این مورد باید بدانید که این حرکت فقط ظاهرش خیلی ساده است؛ صاف و بی حرکت نگه داشتن بدن مثل یک تکه الوار، در حالی که روی آرنج ها و نوک پنجه هایتان قرار گرفته اید، بسیار دشوارتر از آن چیزی است که تصورش را می کنید.

بهترین حرکات شکم _پلانک

بهترین روش حمله به عضله شکمی، استفاده از حرکات مرکزی مانند پلانک است، چون حفظ ثبات ستون مهره ها در حین اجرای این گونه حرکات به انقباض این عضله عمقی (یعنی به داخل کشیدن ناف به سمت ستون مهره ها) نیاز دارد.

آیا نمی شود دراز و نشست و پلانک را با هم انجام داد؟

اگر بخواهید یک جلسه کامل داشته باشید، آیا نمی توانید دراز و نشست و کرانچ را در ترکیب با پلانک مورد استفاده قرار دهید؟ یعنی اینها نمی توانند در کنار هم باشند؟ حقیقت این است که بر اساس پژوهش ها، دراز و نشست نه تنها به اندازه پلانک مفید نیست، بلکه می تواند خطرناک هم باشد. به ادعای انتشارات سلامت هاروارد، دراز و نشست می تواند فشار زیادی را به ستون مهره ها وارد کند و حتی به آن صدمه بزند. اگر قبلا در حین اجرای دراز و نشست با احساس درد و کشیدگی در ناحیه کمر مواجه شده باشید، احتمالا منظور آنها را خوب می فهمید. 

اجرای دراز و نشست موجب می شود تا ستون مهره ها در حالت خمیده به زمین فشرده شود و عضلات فلکسور ران هم درگیر شوند. هنگامی که عضلات فلکسور بیش از حد قوی یا سفت باشند، می توانند موجب افزایش قوس کمر (هایپرلوردوز) و ایجاد درد و ناراحتی در این ناحیه شوند. در حرکت دراز و نشست (و تا حد کمتری در کرانچ)، موقعیت و حرکت بدن بر خلاف قوس طبیعی ستون مهره هاست و بنابراین می تواند موجب بروز ناراحتی، درد و حتی آسیب دیدگی در ناحیه کمر شود. در واقع، در یک پژوهش مشخص شد که 56 درصد آسیب هایی که سربازان در رابطه با آزمون آمادگی جسمانی قدیمی ارتش تجربه کرده بودند، مستقیما ناشی از حرکت دراز و نشست بوده است. 

مناظره حرکات

به عنوان یک مربی یا ورزشکار باید چه برداشتی از این مطلب داشته باشید؟ و چه حرکاتی را باید برای تقویت عضلات مرکزی خود یا شاگردانتان به خدمت بگیرید؟ آیا خیلی راحت باید دراز و نشست و کرانچ را حذف کنید و فقط به پلانک بچسبید؟ آیا دراز و نشست در هر شرایطی بد است؟

مزایای دراز و نشست

عضلات شکم، به خصوص عضله راست شکمی را هدف قرار می دهد، اما همچنین برخی از عضلات تثبیت کننده مرتبط _ مانند فلکسور های ران _ را نیز درگیر می کند و از این جهت، حرکت فراگیرتر و جامع تری محسوب می شود.

معایب دراز و نشست

باعث فشردگی شدید در دیسک ها و مهره های ستون مهرها می شود، به خصوص در ناحیه کمر. در واقع، با هر تکرار از حرکت دراز و نشست، فشاری بیشتر از حد استاندارد مشخص شده به ستون مهرها وارد می آید. 

مزایای کرانچ

شش عضله مرکزی اصلی در ناحیه شکم و همین طور برخی از عضلات پا را درگیر می کند. انواع نسخه های اصلاح شده از کرانچ را می توان برای افرادی با سطوح توانایی مختلف مورد استفاده قرار داد. همچنین، با افزودن مقاومت (مانند نگه داشتن یک صفحه وزنه یا یک توپ طبی) می توان شدت حرکت را افزایش داد و سطح بالاتری از انقباض و بهبود قدرت را تجربه کرد. در مقایسه با دراز و نشست، کرانچ به دامنه حرکتی چندان وسیعی احتیاج ندارد. بنابراین، میزان درگیری عضلات فلکسور ران و همین طور فشردگی ستون مهره ها در این حرکت کمتر است.

معایب کرانچ

کرانچ عضلات شکمی را هدف قرار می دهد، اما دیگر عضلات مرکزی _ مانند عضلات مایل شکمی و به خصوص عضلات ناحیه کمر (راست کننده ستون مهره ها) _ را آن طور که باید تحت فشار نمی گذارد. این حرکت نیز همچنان مقداری فشار و استرس را به ستون مهره ها وارد می کند، به خصوص اگر هنگام اجرای آن سعی کنید کمرتان را  صاف کنید. به علاوه، اگر در حین اجرای کرانچ سرتان را در یک موقعیت خنثی حفظ نکنید، احتمال وارد آمدن فشار و کشیدگی در گردن یا مهره های گردنی هم وجود دارد.

مزایای پلانک

پلانک فشار کامل تر و متعادل تری را به عضلات راست شکمی، عرضی شکمی، مایل شکمی راست کننده ستون مهره ها و تا حدودی هم عضلات نواحی باسن، شانه، و بازو وارد می کند. پلانک، عضلات مرکزی را با انقباض ایزومتریک هدف قرار می دهد و پژوهش ها نشان داده است که میزان فعال سازی عضلانی این حرکت تقریبا دو برابر دراز و نشست استاندارد است. این حرکت اگر به درستی اجرا شود، بی خطر است و هیچ فشردگی یا کشیدگی بیش از حدی را در ستون مهره ها ایجاد نمی کند. با استفاده از نسخه های گوناگون پلانک می توان درجه سختی آن را کاهش یا افزایش داد و عضلات متفاوتی را هدف گرفت.

معایب پلانک

وجود محدودیت حرکتی در مفاصل آرنج، شانه یا پا ممکن است روی توانایی اجرای صحیح این حرکت تاثیر منفی بگذارد. اگر عضلات مرکزی شما خیلی ضعیف باشند، ممکن است متوجه شوید که حفظ موقعیت صحیح در این حرکت برایتان دشوار است و نمی توانید بیشتر از چند ثانیه دوام بیاورید؛ در این صورت، در مراحل اولیه اجرای پلانک ممکن است پیشرفت محدودی را تجربه کنید.

بهترین حرکات شکم

حرف آخر

به نظر می رسد که در دنیای سلامت و فیتنس هنوز هم جا برای کرانچ وجود دارد. در واقع، در صورت اجرای صحیح، کرانچ به اندازه کافی مزیت دارد که بتواند همچنان به عنوان بخشی از برنامه های تمرینی جامع مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین، با تمام شواهدی که از پژوهش ها به دست آمده است، پلانک را می توان موثرترین، کارآمدترین و مهم تر از همه، ایمن ترین حرکت برای تقویت و تثبیت عضلات مرکزی در صنعت فیتنس امروز به شمار آورد.

بنابراین، اگر تا حالا دست به کار نشده اید، لازم است تا دراز و نشست را کنار بگذارید و برای بهبود همه جانبه قدرت و آمادگی عضلات مرکزی به دو حرکت پلانک و کرانچ بچسبید.

error: Content is protected !!